Απαντήσεις στην Μαρία Παπαδοπούλου
(Art Press, 3 Φεβρουαρίου 2014) >>
Τι είναι τελικά ο παραμυθάς;
Είναι αυτός που όταν αφηγείται μια ιστορία, τη λέει με το σώμα του κι όχι με τα λόγια του.
Πως ασχοληθήκατε με την αφήγηση των παραμυθιών;
Αναζητούσα πάντα, όπως όλοι μας νομίζω, εκείνον τον τόπο που θα μπορούσε να με χωρέσει ολόκληρη. Με τις φωτεινές και τις σκοτεινές όψεις μου, με τις αντιφάσεις μου, και σ’ όλα να δίνει νόημα. Ε, αυτόν τον τόπο, αυτό το θαυμάσιο περιβόλι το βρήκα στα λαϊκά μας παραμύθια. Και τα παραμύθια είναι ζωντανά πλάσματα. Είναι για να λέγονται, να κυκλοφορούν, να ενθαρρύνουν…
Μαθαίνετε η τέχνη του παραμυθά;
Είναι όπως ένα χοντρό γυαλόχαρτο που λειαίνει μια πολύ τραχιά επιφάνεια και στο τέλος γίνεται καθρέφτης. Στην περίπτωση του παραμυθά το γυαλόχαρτο είναι το ίδιο το παραμύθι, που αφού του αφοσιωθείς, σε λειαίνει.
Προϋπόθεση βέβαια είναι να σ’ αρέσει πολύ αυτό το παραμύθι και να θέλεις πολύ να το πεις.
Τα παραμύθια λέγονται ή διαβάζονται;
Τα παραμύθια της προφορικής παράδοσης είναι για να λέγονται και ν’ ακούγονται. Μου έτυχε πολλές φορές να συναντήσω ανθρώπους που δεν είχαν αγαπήσει τα λαϊκά παραμύθια διαβάζοντάς τα, κι όταν τ’ άκουσαν, τα λάτρεψαν.
Κι απ’ την πλευρά του αφηγητή, όταν διαβάζεις, το σώμα σου συρρικνώνεται και μπαίνει στο βιβλίο. Όταν αφηγείσαι, το σώμα σου μεταμορφώνεται ανάλογα με τις εικόνες του παραμυθιού, κι ο καθένας παύει να βλέπει εσένα, γιατί βλέποντάς σε, ανακινείται η μνήμη των δικών του αισθήσεων και βλέπει τις δικές του εικόνες. Είναι κάτι μαγικό μα εντελώς πραγματικό.
(Art Press, 3 Φεβρουαρίου 2014) >>
Τι είναι τελικά ο παραμυθάς;
Είναι αυτός που όταν αφηγείται μια ιστορία, τη λέει με το σώμα του κι όχι με τα λόγια του.
Πως ασχοληθήκατε με την αφήγηση των παραμυθιών;
Αναζητούσα πάντα, όπως όλοι μας νομίζω, εκείνον τον τόπο που θα μπορούσε να με χωρέσει ολόκληρη. Με τις φωτεινές και τις σκοτεινές όψεις μου, με τις αντιφάσεις μου, και σ’ όλα να δίνει νόημα. Ε, αυτόν τον τόπο, αυτό το θαυμάσιο περιβόλι το βρήκα στα λαϊκά μας παραμύθια. Και τα παραμύθια είναι ζωντανά πλάσματα. Είναι για να λέγονται, να κυκλοφορούν, να ενθαρρύνουν…
Μαθαίνετε η τέχνη του παραμυθά;
Είναι όπως ένα χοντρό γυαλόχαρτο που λειαίνει μια πολύ τραχιά επιφάνεια και στο τέλος γίνεται καθρέφτης. Στην περίπτωση του παραμυθά το γυαλόχαρτο είναι το ίδιο το παραμύθι, που αφού του αφοσιωθείς, σε λειαίνει.
Προϋπόθεση βέβαια είναι να σ’ αρέσει πολύ αυτό το παραμύθι και να θέλεις πολύ να το πεις.
Τα παραμύθια λέγονται ή διαβάζονται;
Τα παραμύθια της προφορικής παράδοσης είναι για να λέγονται και ν’ ακούγονται. Μου έτυχε πολλές φορές να συναντήσω ανθρώπους που δεν είχαν αγαπήσει τα λαϊκά παραμύθια διαβάζοντάς τα, κι όταν τ’ άκουσαν, τα λάτρεψαν.
Κι απ’ την πλευρά του αφηγητή, όταν διαβάζεις, το σώμα σου συρρικνώνεται και μπαίνει στο βιβλίο. Όταν αφηγείσαι, το σώμα σου μεταμορφώνεται ανάλογα με τις εικόνες του παραμυθιού, κι ο καθένας παύει να βλέπει εσένα, γιατί βλέποντάς σε, ανακινείται η μνήμη των δικών του αισθήσεων και βλέπει τις δικές του εικόνες. Είναι κάτι μαγικό μα εντελώς πραγματικό.
